Hoe plan ik een zonnepanelen doe-het-zelf pakket?
Een complete set “ZONNEPANELEN ZELF PLAATSEN” bestaat uit, zonnepanelen, omvormer, montagemateriaal en bekabeling. En zo mogelijk een thuisbatterij voor tijdelijke opslag van stroom.
Wat zijn de stappen?
- ZONNEPANELEN – attentiepunt nr. 1
Kies het aantal panelen dat je wil plaatsen. Je kunt kiezen uit POLY ( donkerblauw met alu frame), MONO (zwarte panelen met een alu of zwarte rand) en FULL BLACK (dit is een mono met een zwart frame en zwarte backsheet).
Voor de exacte specificaties is er voor elk paneel een DATASHEET (zie voorbeeld).
De kwaliteit is hetzelfde. Het verschil is a) esthetisch en b) het vermogen per paneel.
Bekende wereldmerken met een lange traditie zijn o.a. JA Solar, Canadian Solar, JINKO Solar , TRINA, Tongwei en LONGI Solar.
- OMVORMER – het hart van jouw installatie
De omvormer zet de gelijkstroom van de panelen om in voor het net geschikte wisselstroom. De gewenste omvormer wordt gekozen op basis van het totaal aantal Wp (Wattpiek) van de panelen. Standaard is een 1 fase omvormer met 1 of 2 MPPT trackers. Voor een iets grotere installatie wordt gekozen voor een 3 fase omvormer.
Controleer je net-aansluiting. Heb je nog een vrije groep. Heb je een 3 fase aansluiting, overweeg dan een 3 fase omvormer. Aansluiting moet gedaan worden door een erkende electricien vlgs. de geldende NEN richtlijnen.
De nieuwe generatie omvormers zijn flexibel en starten vroeg op en sluiten laat af. Bekende merken “string-omvormers” zijn SMA, Goodwe, Solis, Growatt en v/h Omnik (failliet). - OPTIMIZING – net dat beetje meer
Schaduw van bomen, schoorstenen, dakkoepels, aangrenzende panden etc. reduceert de opbrengst van de panelen – het zgn. “tuinslang-effect”. Hiervoor is een oplossing die het verlies beperkt.
Voor daken met schaduw zijn er 2 goede alternatieven nl. Solaredge met Optimizers en micro-omvormers (bijv. Enphase en APS).
Solaredge is de marktleider voor systemen met optimizers.
Enphase is de markleider voor micro-omvormers, welke direct wisselstroom leveren. Enphase heeft met de nieuwe IQ7 enm IQ8 serie een behoorlijk markaandeel verworven. Dat geldt ook voor APS met de DS serie. (2022)
Gaat het om slechts enkele panelen die gedurende korte tijd in de schaduw liggen dan is een TIGO Optimizer een goed en betaalbaar alternatief.
Een string-omvormer is meestal de eerste keus – goed en voordelig in prijs. Wil je meer dan is er ”Solaredge met Optimizers”. De duurste oplossing zijn micro-omvormers.
Geheel nieuw zijn HUAWEI hybride omvormers. Direct geschikt voor koppeling met een thuisbatterij. 
- MONITORING – het dashboard van je solar systeem
Iedereen wil graag zien of de installatie goed werkt en hoeveel energie opgewekt wordt. Hiervoor zijn diverse mogelijkheden. Alle systemen kunnen gemonitored worden, zodat u de opbrengst per dag kunt zien.
Het geavanceerde monitoring platform van Solaredge biedt onmiddellijke foutdetectie en alarmmeldingen op paneel, string en systeemniveau.
Bij” Solaredge met Optimizers” en “micro-omvormers” gaat de monitoring dieper nl. tot op paneelniveau. Grafieken per dag, per paneel, per locatie etc. 
- MONTAGEMATERIAAL – alles snel, degelijk en veilig bevestigen
Om een keus te maken welk montagemateriaal voor uw dak geschikt is, kiest u eerst het type dak nl. hellend of plat.
Montage op een hellend dak. De panelen worden meestal in PORTRET (rechtopstaand) geplaatst. Een alternatief is LANDSCAPE (liggend) of een combinatie van beide.
De ondergrond kan geheel verschillend zijn . Dit bepaalt het soort montagemateriaal. In de benelux gaat het meestal om pannen daken, maar ook o.a. golfplaat daken, staaldaken, shingle daken, bitumen daken en kunststof dakbedekking.
Voor montage op een pannendak gebruik je dakhaken, aluminium rails, tussenklemmen en eindklemmen.
De universele dakhaak (CLickfit EVO) kan ook geschroefd worden. Aanbevolen voor gebieden aan zee met veel rukwinden.
Bij montage in PORTRET gebruik je horizontale rails. Bij montage in LANDSCAPE gebruik je verticale rails. Soms wordt de voorkeur gegeven aan LANDSCAPE met horizontale rails, omdat demontage makkelijker is. De rails zijn maximaal 6 m lang. Voor grotere lengtes gebruik je koppelstukken. Je kunt ook werken met korte rails en koppelstukken.
Bekende nederlandse merken zijn Clickfit EVO, Clickfit basic, Valk Solar, Solar Construct en Solarstell.Montage op een plat dak is nog eenvoudiger. Een groot voordeel is dat je meestal geen steiger en valbeveiliging nodig hebt.
Om schaduw tussen de rijen te voorkomen is LANDSCAPE de eerste keus. Afstand tussen de rijen ca. 50 tot 70 cm. Wil je PORTRET dan zit je gauw aan een afstand van bijna 3 meter, waardoor je slechts weinig panelen kunt plaatsen.
LANDSCAPE (hellingshoek 10 tot 15°) is het meest gevraagd. Om tot hoger vermogen te komen wordt vaak een DUALE opstelling (zgn. oost-west) geplaatst. Je hebt dan altijd een omvormer nodig met 2 MPPT-trackers. Meer info.
Bekende merken zijn FlatfixFusion, Flatfix Eco, ValkPRO, Valkbox, Valk dakschans, Solar Construct en Solarstell.
Vrije veld opstelling. Nog weinig toegepast, maar kan een interessante optie zijn als je veel ruimte hebt. Diverse mogelijkheden met schroefpalen, eigen gemaakte stellage, etc.
- BEKABELING – de navelstreng die alles verbindt
De panelen worden onderling met elkaar verbonden. Je krijgt zoo een string van bijv. 5 , 10 of meer panelen. Van het eerste en idem van het laatste paneel in de string gaat een solarkabel meestal 4 mm2 in zwart en rood (of alleen zwart) naar de omvormer.
De omvormer wordt zo dicht mogelijk bij de panelen geplaatst. Aan het eind van elke kabel zet u een MC4-connector (bevestigen met een krimptang). Volgens de nieuwe NEN richtlijnen is het verplicht de panelen te aarden. Van de omvormer gaat een standaard VMVK-kabel naar de meterkast. - OPSLAG IN ACCU – goed om te weten
Zolang de salderingsregel (terug leveren aan het net) nog geldt, is de investering in een accu voor tijdelijke opslag van de opgewekte stroom nog veel te duur. De meest gebruikte accu’s zijn lithium-ion accu’s. Bekende merken o.a. LG , Tesla en Python. - GARANTIE – een goed gevoel nu en later
Zonnepanelen hebben in doorsnee een fabrieksgarantie van 12 tot 15 jaar (2023) en een opbrengst-garantie van 25/30 jaar tegen 84%. Voor omvormers geldt een garantie van 5 , 10 en zelfs tot 20 à 25 jaar. Garantie op montagemateriaal meestal 20 jaar.
Bij een garantie probleem ….melden bij jouw leverancier, welke contact opneemt met zijn importeur/distributeur voor verdere afhandeling - HELPDESK – AFTER SALES SERVICE – leveranciers maken het verschil
De bekende leveranciers van DHZ SOLAR SETS leveren, voor zover nodig, een goede service en assistentie tijdens en na levering. - RENDEMENT – TERUGVERDIENTIJD – een spaarpot met deksel
Heb je alle stappen gedaan en gecontroleerd dan kun je het doe-het-zelf pakket bestellen.
Je kon rekenen met een terugverdientijd van 4 tot 6 jaar.
Door de sterk gestegen prijzen van stroom (o.a. oorlog Ukraine) is de terugverdientijd nu minder dan 2 tot 4 jaar. - Vervolgens kun je nog minimaal 20 jaar GRATIS profiteren van de zelfopgewekte stroom. Je hoeft er niets voor te doen – alleen af en to de opbrengst controleren, zo nodig panelen schoonmaken (vogelpoep, bladeren e.d.)
Meer stroom gebruiken. Denk ook aan elektrische auto, warmtepomp en je “onafhankelijkheid” van het ieder jaar duurder wordende net. - NIEUW – SOLAR FUTURE – de kristallen bol
De ontwikkelingen op het gebied van zonnepanelen staan niet stil. De laatste ontwikkelingen
gebaseerd op meer vermogen per paneel, langere levensduur en betere prijs zijn o.a.
PERC technologie (doorbraak 2018), HALF-CEL (veelgevraagd 2019), BIFACIAL (glas/glas) en SHINGLE TECHNOLOGIE zijn de trendsetters voor 2020 en daarna (grotere cellen).
NIEUW 202/2023…….. zonnepanelen van het N-type en opkomst van TOPCON panelen.
Stand 2019: verbeteringen in de productie van MONO cellen (de basis voor Mono Panelen) zorgen ervoor dat de goedkope POLY panelen van de markt zijn verdwenen.
Bron: TANYANG NEWS 2023 en persberichten van de fabrikanten.
Auteur: Leo Verkoelen (SolarWindBioShop, a LEUDAL TRADING COMPANY)